En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 19

7

LA QUALIFICATION

JURISPRUDENTIELLE :
LE CRITÈRE MATÉRIEL

Le critère matériel, également dit alternatif, se subdivise en deux : le
critère de la clause impliquant un régime exorbitant du droit commun
et le critère du service public.

Le juge se demande s'il est concevable ou non que le contrat ne
soit pas soumis au droit public. Le régime applicable est toujours
l'élément le plus important du raisonnement. Lorsqu'est utilisé le critère des clauses exorbitantes du droit commun, la qualification du
contrat repose sur le constat d'une incompatibilité entre une clause
du contrat et ce que le juge considère comme des relations normales
dans un contrat de droit privé. Lorsqu'il utilise le critère du service
public, ou celui du travail public, le juge estime que, dès lors que le
service public est suffisamment impliqué, l'application d'un régime de
droit public s'impose.

LA CLAUSE EXORBITANTE DU DROIT COMMUN
La définition de la clause exorbitante
La clause impliquant un régime exorbitant est celle « qui, notamment
par les prérogatives reconnues à la personne publique contractante
dans l'exécution du contrat, implique, dans l'intérêt général, qu'il relève d'un régime exorbitant du contrat administratif » (T. confl., 13 oct.
2014, Sté Axa France IARD). La référence au régime exorbitant renvoie aux « règles générales applicables au contrat administratif » (CE,
2 févr. 1983, Union des transp. publ. urb. et rég.). La Cour de cassation
continue à faire référence à la « clause exorbitante » (Cass. 1re civ.,
17 févr. 2016, Assoc. nat. d'équipements sociaux) dégagée par l'arrêt
Société des granits porphyroïdes des Vosges (CE, 31 juill. 1912).

L'identification de la clause exorbitante
Il est difficile d'identifier la clause impliquant un régime exorbitant
et il existe des divergences d'appréciation entre le Conseil d'État, la
Cour de cassation et le Tribunal des conflits. On ne peut que fournir
quelques exemples. Constituent de telles clauses :
- celle prévoyant le recouvrement des créances par voie d'état exécutoire (T. confl., 27 juill. 1950, Pelabœuf) ;

- celle par laquelle la ville bailleresse se réserve le droit d'utiliser
le théâtre loué à certains moments, une commission municipale
surveillant le prix et la qualité des spectacles (Cass. com., 5 janv.
1953, Gagneux) ;
- celle par laquelle l'administration se réserve le droit d'exiger le
renvoi du personnel (T. confl., 20 avr. 1959, Sté nvelle d'exploitation des plages, piscines et patinoires) ;

La qualification jurisprudentielle : le critère matériel



Table des matières de la publication En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re

En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 1
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 2
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 3
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 4
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 5
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 6
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 7
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 8
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 9
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 10
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 11
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 12
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 13
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 14
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 15
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 16
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 17
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 18
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 19
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 20
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 21
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 22
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 23
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 24
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 25
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 26
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 27
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 28
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 29
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 30
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 31
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 32
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 33
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 34
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 35
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 36
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 37
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 38
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 39
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 40
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 41
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 42
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 43
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 44
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 45
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 46
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 47
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 48
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 49
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 50
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 51
En Poche - Contrats administratifs 2017-2018 - 1re - 52
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26791-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26773-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26752-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-27478-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-24298-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26712-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26797-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26770-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26700-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26721-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26724-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-27439-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-27217-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-26706-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-24314-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-23921-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22239-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22244-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22243-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22251-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22249-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22240-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22242-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22253-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22246-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22241-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22250-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22237-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22245-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22252-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22254-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22327-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-21720-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-01805-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-01619-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-21714-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-19222-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-21719-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-21721-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-21715-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-21716-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-14717-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-14716-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17658-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17657-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17663-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-14023-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-19218-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17902-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17667-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17843-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13228-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09212-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09263-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-10789-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09142-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09137-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09085-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09084-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07666-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09079-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06061-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06050-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04852-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04896-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04565-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04880-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-02306-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-01640-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-01803-6
https://www.nxtbookmedia.com