Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 179

CHAPITRE 11 - Le service public

177

activités de service marchand remplissant des missions d'intérêt général et soumises de
ce fait par les États membres à des obligations spécifiques de service public (Communication Comm., 20 sept. 2000). Les actions de l'administration menées au titre de l'autorité publique ne constituent en revanche pas des entreprises, n'intervenant pas dans le
secteur économique : l'assurance-maladie française, l'activité des agences financières de
bassin ou le contrôle aérien. Le juge administratif contrôle que l'autorité publique agit
dans le cadre d'un service non marchand38. En revanche, le droit de la concurrence
s'applique aux services publics qui constituent des entreprises.
Les pratiques anticoncurrentielles sont sanctionnées par le Conseil de la concurrence
(C. com., art. L. 464-7), mais le juge administratif a seul compétence pour connaître des
actes d'organisation et de dévolution du service public (V. Pamiers) ou des décisions par
lesquelles les personnes publiques assurent le service public qui leur incombe au moyen
de prérogatives de puissance publique39 dans le cadre de la gestion courante du service.
La compétence judiciaire porte sur les pratiques anticoncurrentielles des personnes
publiques, jamais sur leurs actes administratifs. En revanche, lorsque l'action des autorités publiques peut affecter celles de personnes agissant sur le marché, elles ne
peuvent favoriser telle ou telle entreprise, en accordant des aides publiques, en
concluant des contrats ou en délivrant des autorisations, qui auraient pour objet ou
pour effet de rompre l'égalité entre les opérateurs. Elles ne sauraient pas davantage
édicter des actes susceptibles de permettre à leurs destinataires de violer les règles de
la concurrence et abuser d'une position dominante40.
L'administration qui gère un service marchand doit respecter le droit de la concurrence
dans sa pratique41, comme dans son activité normative. Cependant, le droit de la
concurrence doit se concilier avec les exigences du service public. Les dérogations à ses
règles sont légitimes si elles se justifient par de véritables impératifs d'intérêt général. La
CJUE admet que des droits exclusifs peuvent être conférés, en fonction de considérations d'intérêt public de nature non économique, lorsqu'ils sont une contrepartie nécessaire pour que le service soit en mesure de remplir ses missions dans des conditions
acceptables. Une personne publique peut verser des subventions à une entreprise,
dans le seul but de compenser le coût des obligations de service public qui pèsent sur
elle, mais une commune ne peut en principe subventionner des SPIC42.
Les activités qui n'échappent pas à la confrontation aux règles de la concurrence ne sont
pas pour autant exclues du champ du service public : un département peut prendre en
charge un service public de téléassistance à des personnes âgées et handicapées sur un
secteur concurrentiel. Les avantages accordés aux organismes chargés d'une mission de

--
38. CJCE, 19 janv. 1994, SAT Fluggesellschaft/Eurocontrol, nº C-364/92 ; 17 févr. 1993, Poucet et Pistre :
Lebon, p. 637 ; 3 nov. 1997, Sté Million et Marais : Lebon, p. 406.
39. T. confl., 18 oct. 1999, préf. rég. Île-de-France c/Aéroports de Paris, et Air France : Lebon, p. 469.
40. CJCE, 21 sept. 1988, Van Eycke c/ASPA, nº C-267/86.
41. T. confl., 19 janv. 1998, Préf. rég. Île-de-France : Lebon, p. 534 ; Sté Million et Marais ; Sté L&P Publicité ; CE, sect., 10 mars 2006, Cne Houlgate : Lebon, p. 138.
42. CJCE, 24 juill. 2003, Altmark Trans, nº C-280/00 ; Comm. UE, 15 juill. 2005, no IP/05/937 : JCP A
2005, act. 456 ; CE, 12 févr. 2016, Assoc. Avenir d'Alet : Lebon, p. 656 ; 17 mars 2016, Cté d'agglo.
du pays de Saint-Malo : Lebon, p. 660.



Mémentos LMD - Droit administratif - 15e

Table des matières de la publication Mémentos LMD - Droit administratif - 15e

Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 1
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 2
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 3
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 4
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 5
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 6
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 7
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 8
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 9
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 10
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 11
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 12
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 13
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 14
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 15
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 16
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 17
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 18
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 19
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 20
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 21
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 22
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 23
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 24
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 25
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 26
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 27
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 28
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 29
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 30
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 31
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 32
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 33
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 34
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 35
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 36
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 37
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 38
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 39
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 40
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 41
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 42
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 43
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 44
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 45
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 46
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 47
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 48
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 49
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 50
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 51
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 52
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 53
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 54
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 55
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 56
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 57
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 58
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 59
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 60
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 61
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 62
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 63
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 64
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 65
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 66
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 67
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 68
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 69
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 70
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 71
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 72
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 73
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 74
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 75
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 76
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 77
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 78
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 79
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 80
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 81
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 82
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 83
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 84
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 85
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 86
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 87
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 88
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 89
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 90
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 91
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 92
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 93
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 94
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 95
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 96
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 97
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 98
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 99
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 100
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 101
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 102
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 103
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 104
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 105
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 106
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 107
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 108
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 109
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 110
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 111
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 112
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 113
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 114
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 115
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 116
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 117
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 118
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 119
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 120
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 121
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 122
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 123
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 124
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 125
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 126
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 127
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 128
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 129
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 130
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 131
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 132
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 133
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 134
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 135
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 136
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 137
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 138
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 139
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 140
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 141
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 142
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 143
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 144
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 145
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 146
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 147
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 148
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 149
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 150
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 151
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 152
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 153
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 154
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 155
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 156
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 157
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 158
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 159
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 160
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 161
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 162
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 163
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 164
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 165
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 166
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 167
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 168
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 169
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 170
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 171
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 172
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 173
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 174
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 175
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 176
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 177
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 178
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 179
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 180
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 181
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 182
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 183
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 184
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 185
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 186
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 187
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 188
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 189
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 190
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 191
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 192
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 193
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 194
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 195
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 196
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 197
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 198
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 199
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 200
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 201
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 202
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 203
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 204
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 205
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 206
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 207
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 208
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 209
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 210
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 211
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 212
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 213
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 214
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 215
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 216
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 217
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 218
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 219
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 220
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 221
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 222
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 223
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 224
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 225
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 226
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 227
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 228
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 229
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 230
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 231
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 232
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 233
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 234
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 235
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 236
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 237
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 238
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 239
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 240
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 241
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 242
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 243
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 244
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 245
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 246
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 247
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 248
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 249
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 250
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 251
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 252
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 253
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 254
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 255
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 256
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 257
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 258
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 259
Mémentos LMD - Droit administratif - 15e - 260
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25765-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22123-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25952-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22146-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25872-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-25825-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22126-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22134-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22140-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22142-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22129-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22143-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22236-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22132-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22149-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22157-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22145-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22156-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22150-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22125-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-23216-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22120-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22151-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22141-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22152-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22118-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22138-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22131-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22144-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22137-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22139-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22136-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22127-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22121-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22124-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22147-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22130-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22158-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22153-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22155-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22148-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22119-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22154-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-22128-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17554-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-18993-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06244-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17539-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17570-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-19217-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17563-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17546-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17564-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17553-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17562-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13559-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09119-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17576-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17541-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09123-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17252-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-17255-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09309-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13380-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13361-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09122-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-13216-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07150-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09118-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07425-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09087-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09104-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07426-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07424-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-09042-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07529-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07438-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06983-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-07133-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06836-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06818-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06834-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06832-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06826-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06808-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06758-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05549-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06226-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/9782-297-06223-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06145-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-06157-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05543-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05555-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05546-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05550-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05534-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-05536-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04718-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04700-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-04699-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-02463-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-03256-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-03029-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-03143-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-02464-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/Gualino/978-2-297-01535-6
https://www.nxtbookmedia.com