Précis Domat - Finances publiques - 8e - 141

UNE DÉFINITION FONCTIONNELLE
premier lieu, elles sont à l'origine de la création de monnaie fiduciaire : c'est à elles
qu'il revient d'imprimer les billets de banque75
et de frapper les pièces de monnaie,
lorsque les banques commerciales en réclament pour leurs clients (l'initiative de la
création monétaire revient donc, ici, à ces dernières).
Ensuite les banques centrales sont à l'origine de la création d'une seconde
forme de monnaie : la « monnaie centrale ». Celle-ci est essentielle au fonctionnement
du système bancaire. Elle est en effet créditée sur le compte que les banques
commerciales détiennent auprès de la banque centrale, en échange de divers actifs.
Grâce à cette monnaie centrale, émise par un simple jeu d'écritures, la banque commerciale
pourra, d'une part, acheter des pièces et des billets, et, d'autre part, entretenir
ses échanges quotidiens avec les autres banques commerciales sur le « marché
interbancaire ». En effet, lorsque, par exemple, un commerçant dépose sur son
compte à la BNP le chèque siglé Crédit Agricole d'un de ses clients, les deux banques
ont une transaction qui s'effectue en monnaie centrale : le montant du chèque
sera crédité en monnaie centrale sur le compte que détient la BNP auprès de la
banque centrale et débité dans le même temps du compte du Crédit Agricole
(v. infra, no
233). Comme on le verra (v. infra, no 252), les banques centrales jouent
sur le prix de la monnaie centrale (et donc sur les taux proposés aux banques commerciales
pour se refinancer auprès d'elle) pour les inciter ou, au contraire, les dissuader
de multiplier leurs propres opérations de crédit et, par voie de conséquence,
les conduire à accroître ou à restreindre la quantité de monnaie en circulation.
187 Base monétaire et masse monétaire. La monnaie ainsi créée par la banque
centrale est qualifiée de « base monétaire ». Une partie de cette monnaie est en circulation
dans l'économie : les pièces et les billets. En revanche, la monnaie centrale
ne vient pas grossir la quantité de monnaie en circulation (la « masse monétaire »),
dès lors qu'elle reste sur les comptes que détiennent les banques commerciales
auprès de la banque centrale et qu'elle leur permet uniquement d'acheter des pièces
et des billets et d'effectuer des opérations sur le marché interbancaire (entre banques).
Le volume de la base monétaire est évidemment beaucoup plus faible que
celui de la masse monétaire76
.
188 La création monétaire par achat de titres souverains. Un moyen traditionnel
de création monétaire par les banques centrales consiste à faire « fonctionner la
planche à billets » grâce à des opérations d'open market (v. infra, no
248). Ces opérations
consistent à acheter des titres de dette de l'État, soit directement auprès de
lui, soit auprès de banques privées voire de particuliers qui possèdent de tels titres.
Dans le premier cas, la banque centrale accorde un crédit à l'État qui engrange ainsi
des liquidités (soit sous forme de billets imprimés pour l'occasion soit plutôt, en
pratique, sous la forme d'une injection de monnaie scripturale sur le compte
■ 75. Parmi les cas de figure originaux, on peut mentionner l'Autorité monétaire de Hong Kong (Hong
Kong Monetary Authority) qui, tout en assurant les compétences classiques d'une banque centrale, laisse le
soin à trois banques commerciales (HSBC, en premier lieu), d'émettre les billets de banque qui sont ainsi
frappés du logo des banques en question (v. http://www.hkma.gov.hk/eng/index.shtml).
■ 76. Fin 2013, par exemple, la Banque centrale européenne estimait que la masse monétaire M3 était
équivalente, en zone euro, à sept fois la base monétaire (v. J. COUPPEY-SOUBEYRAN, Monnaie, banques,
finances, préc., p. 121).
Deuxième partie : Les objectifs macroéconomiques
141
http://www.hkma.gov.hk/eng/index.shtml

Précis Domat - Finances publiques - 8e

Table des matières de la publication Précis Domat - Finances publiques - 8e

Précis Domat - Finances publiques - 8e - 1
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 2
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 3
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 4
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 5
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 6
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 7
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 8
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 9
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 10
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 11
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 12
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 13
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 14
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 15
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 16
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 17
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 18
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 19
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 20
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 21
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 22
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 23
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 24
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 25
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 26
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 27
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 28
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 29
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 30
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 31
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 32
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 33
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 34
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 35
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 36
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 37
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 38
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 39
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 40
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 41
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 42
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 43
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 44
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 45
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 46
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 47
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 48
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 49
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 50
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 51
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 52
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 53
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 54
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 55
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 56
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 57
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 58
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 59
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 60
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 61
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 62
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 63
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 64
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 65
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 66
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 67
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 68
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 69
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 70
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 71
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 72
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 73
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 74
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 75
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 76
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 77
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 78
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 79
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 80
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 81
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 82
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 83
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 84
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 85
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 86
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 87
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 88
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 89
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 90
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 91
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 92
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 93
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 94
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 95
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 96
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 97
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 98
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 99
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 100
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 101
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 102
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 103
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 104
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 105
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 106
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 107
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 108
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 109
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 110
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 111
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 112
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 113
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 114
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 115
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 116
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 117
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 118
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 119
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 120
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 121
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 122
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 123
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 124
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 125
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 126
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 127
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 128
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 129
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 130
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 131
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 132
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 133
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 134
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 135
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 136
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 137
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 138
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 139
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 140
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 141
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 142
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 143
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 144
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 145
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 146
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 147
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 148
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 149
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 150
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 151
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 152
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 153
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 154
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 155
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 156
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 157
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 158
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 159
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 160
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 161
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 162
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 163
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 164
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 165
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 166
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 167
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 168
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 169
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 170
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 171
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 172
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 173
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 174
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 175
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 176
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 177
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 178
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 179
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 180
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 181
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 182
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 183
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 184
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 185
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 186
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 187
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 188
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 189
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 190
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 191
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 192
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 193
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 194
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 195
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 196
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 197
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 198
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 199
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 200
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 201
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 202
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 203
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 204
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 205
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 206
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 207
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 208
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 209
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 210
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 211
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 212
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 213
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 214
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 215
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 216
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 217
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 218
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 219
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 220
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 221
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 222
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 223
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 224
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 225
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 226
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 227
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 228
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 229
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 230
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 231
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 232
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 233
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 234
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 235
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 236
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 237
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 238
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 239
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 240
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 241
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 242
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 243
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 244
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 245
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 246
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 247
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 248
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 249
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 250
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 251
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 252
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 253
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 254
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 255
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 256
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 257
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 258
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 259
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 260
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 261
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 262
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 263
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 264
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 265
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 266
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 267
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 268
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 269
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 270
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 271
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 272
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 273
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 274
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 275
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 276
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 277
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 278
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 279
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 280
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 281
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 282
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 283
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 284
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 285
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 286
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 287
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 288
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 289
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 290
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 291
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 292
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 293
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 294
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 295
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 296
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 297
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 298
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 299
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 300
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 301
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 302
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 303
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 304
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 305
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 306
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 307
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 308
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 309
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 310
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 311
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 312
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 313
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 314
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 315
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 316
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 317
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 318
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 319
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 320
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 321
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 322
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 323
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 324
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 325
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 326
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 327
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 328
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 329
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 330
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 331
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 332
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 333
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 334
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 335
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 336
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 337
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 338
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 339
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 340
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 341
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 342
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 343
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 344
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 345
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 346
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 347
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 348
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 349
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 350
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 351
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 352
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 353
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 354
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 355
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 356
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 357
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 358
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 359
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 360
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 361
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 362
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 363
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 364
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 365
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 366
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 367
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 368
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 369
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 370
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 371
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 372
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 373
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 374
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 375
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 376
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 377
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 378
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 379
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 380
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 381
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 382
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 383
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 384
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 385
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 386
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 387
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 388
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 389
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 390
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 391
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 392
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 393
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 394
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 395
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 396
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 397
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 398
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 399
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 400
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 401
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 402
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 403
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 404
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 405
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 406
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 407
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 408
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 409
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 410
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 411
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 412
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 413
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 414
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 415
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 416
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 417
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 418
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 419
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 420
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 421
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 422
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 423
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 424
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 425
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 426
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 427
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 428
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 429
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 430
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 431
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 432
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 433
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 434
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 435
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 436
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 437
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 438
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 439
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 440
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 441
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 442
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 443
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 444
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 445
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 446
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 447
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 448
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 449
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 450
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 451
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 452
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 453
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 454
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 455
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 456
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 457
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 458
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 459
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 460
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 461
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 462
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 463
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 464
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 465
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 466
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 467
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 468
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 469
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 470
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 471
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 472
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 473
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 474
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 475
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 476
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 477
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 478
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 479
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 480
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 481
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 482
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 483
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 484
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 485
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 486
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 487
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 488
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 489
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 490
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 491
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 492
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 493
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 494
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 495
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 496
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 497
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 498
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 499
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 500
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 501
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 502
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 503
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 504
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 505
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 506
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 507
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 508
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 509
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 510
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 511
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 512
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 513
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 514
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 515
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 516
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 517
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 518
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 519
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 520
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 521
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 522
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 523
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 524
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 525
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 526
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 527
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 528
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 529
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 530
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 531
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 532
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 533
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 534
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 535
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 536
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 537
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 538
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 539
Précis Domat - Finances publiques - 8e - 540
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-13058-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-06144-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-13055-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04249-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-11134-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-13063-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-13064-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-13068-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-12555-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-11721-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-13059-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-13057-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-11722-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-13060-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-13054-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-09036-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-06325-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-13066-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-13072-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-13062-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-13061-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-09038-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-05906-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-10212-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-10205-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-10221-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-10209-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-10217-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-09500-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-10219-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-10222-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-10218-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-10216-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-07906-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-09033-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-07905-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-09034-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-09032-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-09300-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-09030-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04132-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-05481-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04493-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04940-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-07385-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-06542-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-07411-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-05480-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04510-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04941-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04245-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04503-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/9782275042459
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-05472-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04507-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-06611-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-05737-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-06427-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-05476-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-05486-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04495-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-05459-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-05478-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-05467-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04860-4
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04161-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04665-5
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04134-6
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04749-2
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04504-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04519-1
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04513-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04152-0
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-7076-1667-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04370-8
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04148-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04151-3
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04089-9
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04140-7
https://www.nxtbook.com/lextenso-editions/LGDJ/978-2-275-04138-4
https://www.nxtbookmedia.com